Umowa o wolnym handlu między Wielką Brytanią a Unią Europejską (UE) weszła w życie 1 stycznia 2021 r.
Co oznacza umowa i jakie inne umowy handlowe zawarła Wielka Brytania?
Co to jest umowa o wolnym handlu?
Umowa o wolnym handlu ma na celu pobudzenie handlu - zwykle towarami, ale czasami usługami - poprzez obniżenie jego ceny. Osiąga się to często poprzez redukcję lub eliminację ceł - podatków lub opłat nakładanych przez rządy za transgraniczny handel towarami.
Umowy handlowe mają również na celu zniesienie kontyngentów - czyli limitów ilości towarów, które mogą być przedmiotem handlu.
Handel można również uprościć, jeśli kraje mają takie same zasady, jak kolor przewodów we wtyczkach. Im bliższe zasady, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że towary będą musiały zostać sprawdzone.
Po co w ogóle cła i kontyngenty?
Chociaż umowy o wolnym handlu mają na celu pobudzenie handlu, zbyt wiele tanich towarów importowanych może zagrozić krajowym producentom. Może to mieć wpływ na miejsca pracy.
Z tego powodu kraj może zdecydować się na wprowadzenie ceł na import samochodów, na przykład w celu ochrony lokalnych producentów samochodów.
Co oznacza umowa handlowa UE-Wielka Brytania?
Po Brexicie Wielka Brytania i UE musiały zdecydować o zasadach ich przyszłych stosunków handlowych.
Było to ważne, ponieważ UE jest największym i najbliższym partnerem handlowym Wielkiej Brytanii.
Umowa handlowa, która została uzgodniona, uniemożliwiła wprowadzenie jakichkolwiek ceł i kontyngentów - co spowodowałoby, że handel byłby droższy.
Ale nie wszystko jest takie samo, jak przed Brexitem.
Ponieważ Wielka Brytania nie musi już przestrzegać przepisów UE dotyczących standardów produktów, firmy będą musiały przyzwyczaić się do nowych kontroli. Oznacza to więcej papierkowej roboty, co może spowodować opóźnienia, jeśli firmy pojawią się w portach nieprzygotowane.
Surowe przepisy UE dotyczące produktów pochodzenia zwierzęcego oznaczają również, że niektórych produktów z Wielkiej Brytanii nie można już eksportować.
Umowa nie eliminuje również całkowicie możliwości wprowadzenia ceł w przyszłości. Obie strony będą musiały trzymać się wspólnych zasad w obszarach takich jak prawa pracowników i ochrona środowiska. Jeśli Wielka Brytania lub UE zbytnio zmienią swoje przepisy, druga strona może wprowadzić cła.
Co dzieje się z umowami handlowymi, których Wielka Brytania była już częścią?
Przed Brexitem Wielka Brytania była automatycznie częścią każdej umowy handlowej, którą UE negocjowała z innym krajem. W momencie opuszczenia Wielkiej Brytanii UE miała około 40 umów handlowych obejmujących ponad 70 krajów.
Wielka Brytania zawarła umowy, aby kontynuować handel w ten sam sposób z 63 z tych krajów.
Jednak umowy z czterema krajami - Albanią, Jordanią, Kanadą i Meksykiem - nie weszły jeszcze w pełni w życie. Na przykład umowa z Jordanią zacznie obowiązywać dopiero w marcu 2021 r.
Trwają rozmowy z kolejnymi pięcioma krajami, ale zawarto największe porozumienia.
Wszelkie istniejące porozumienia UE, które nie zostały przedłużone, zakończyły się 31 grudnia, a handel odbywa się na warunkach Światowej Organizacji Handlu, aż do osiągnięcia porozumienia.
Oznacza to, że importerzy są narażeni na cła i dodatkowe dokumenty. Na przykład przesyłka bananów przybywająca do Portsmouth z Ghany została w styczniu objęta taryfą w wysokości 17 500 funtów.
A co z innymi umowami handlowymi?
Wielka Brytania podpisała umowę z Japonią 22 października - pierwszą, która różniła się od istniejącej umowy UE. Całkowita wartość handlu między Wielką Brytanią a Japonią (import i eksport) wyniosła 31,6 mld GBP w 2019 r., czyli 2% całkowitego handlu Wielkiej Brytanii.
31 stycznia rząd Wielkiej Brytanii ogłosił, że złoży wniosek o przystąpienie do strefy wolnego handlu z 11 krajami Azji i Pacyfiku, zwanej kompleksową i postępową umową o partnerstwie trans pacyficznym (CPTPP). Obecni członkowie to Australia, Kanada, Japonia i Nowa Zelandia.
Oddzielnie rząd Wielkiej Brytanii prowadzi również rozmowy handlowe z USA, Australią i Nową Zelandią.
