Czym jest leasing?
Leasing jest terminową umową, w której leasingodawca (właściciel rzeczy), wypożycza leasingobiorcy (przedsiębiorcy), określony w umowie środek trwały w zamian za stałe comiesięczne opłaty.
Z pojęciem leasingu spotykamy się przede wszystkim przy zakupach środków trwałych: samochodów lub maszyn służących do produkcji w danym przedsiębiorstwie.
Podstawą decyzji o wyborze typu leasingu powinien być zamiar przeniesienia prawa własności leasingowanego przedmiotu (lub jego brak) oraz korzyści podatkowe związane z odmiennym ujmowaniem księgowym kosztów poszczególnych typów leasingu. W celu ułatwienia procesu decyzyjnego, poniżej omawiamy typy umów leasingu i zasady ich księgowania.
Leasing finansowy
Leasing finansowy jest konstrukcją najbliższą do zakupu na kredyt. Okres leasingu jest zazwyczaj dostosowany do czasu użytkowania przedmiotu, a po jego zakończeniu leasingobiorca decyduje czy chce przenieść prawo własności rzeczy. W umowie zazwyczaj istnieje zapis wskazujący na jakich zasadach – za jaką kwotę przedsiębiorca ma prawo wykupu rzeczy (czasem jest to tzw. rata balonowa, a czasem niewielka kwota – wszystko zależy od umowy stron)
Leasingodawca jest chroniony prawem własności – jeśli leasingobiorca nie będzie się wywiązywał z uiszczania opłat, utraci prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, który wróci do leasingodawcy.
Raty w leasingu finansowym są zazwyczaj niższe niż w przypadku kredytu bankowego, ponieważ zysk leasingodawcy z założenia jest niewielki, ale pewny. W tym wypadku ryzyko wyboru i wykorzystania rzeczy oraz jej koszty eksploatacyjne leżą po stronie leasingobiorcy.
W ujęciu księgowym kosztem uzyskania przychodu dla leasingobiorcy (przedsiębiorcy) jest koszt amortyzacji, część odsetkowo raty leasingu oraz wszelkie wydatki związane z eksploatacją przedmiotu leasingu.
Leasing operacyjny
Leasing operacyjny opiera się na założeniu, że przedmiot leasingu zawsze pozostanie własnością leasingodawcy, a leasingobiorca ma prawo do używania rzeczy przez okres wskazany w umowie, za opłatą tamże ustaloną (zazwyczaj miesięczną ratą leasingową).
Leasing operacyjny jest stosowany w przypadku, gdy przedsiębiorca nie zamierza finalnie zostać właścicielem rzeczy – z jego kalkulacji wynika, że jego firmie najbardziej opłaca się tanio użytkować rzecz przez np. kilka lat, a następnie wymienić ją na nową lub inną. Takie rozwiązanie pozwala na unikanie funkcjonowania firmy w oparciu zużyty sprzęt lub przestarzałe rozwiązania techniczne.
Przedmiot leasingu jest zazwyczaj udostępniany kolejno kilku leasingobiorcom – aż do zakończenia cyklu użytkowania przedmiotu. Na przykładzie samochodu cykl ten można zobrazować w sposób następujący:
· nowy samochód jest leasingowany na okres 3 lat pierwszemu leasingodawcy – najwyższa rata leasingowa;
· 3 letni samochód jest leasingowany na okres 3 lat drugiemu leasingodawcy – średnia rata leasingowa;
· 6-letni samochód jest leasingowany na okres 2 lat trzeciemu leasingobiorcy – niska rata leasingowa;
· 8-letni samochód zostaje sprzedany przez leasingodawcę.
Oczywiście w przypadku np. linii produkcyjnych lub nieruchomości cykle użytkowania przedmiotu są znacznie dłuższe, a co za tym idzie zwiększa się liczba umów leasingu.
Leasing operacyjny w przeciwieństwie do finansowego nie przenosi wszystkich ryzyk związanych z użytkowaniem rzeczy na leasingobiorcę.
Zysk leasingodawcy nie jest z góry ustalony – zależy od kilku składowych, a przede wszystkim:
· wysokości rat leasingowych;
· stanu technicznego przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy;
· cen rynkowych na dane dobra w dacie sprzedaży przedmiotu leasingu.
Dla leasingobiorcy jest to jakby najłatwiejszy sposób umożliwiający korzystanie z rzeczy – najprościej zobrazować to na przykładzie samochodu:
· przedsiębiorca wybiera samochód, który będzie przedmiotem leasingu;
· podpisuje umowę z leasingodawcą;
· wpłaca opłatę wstępną i dostaje do dyspozycji wybrany wcześniej pojazd;
To leasingodawca musi zadbać o jego rejestrację, ubezpieczenia, przeglądy, a często nawet bieżący serwis (o ile jest to ustalone w umowie leasingu). Przedsiębiorca-leasingobiorca musi jedynie płacić miesięczną ratę oraz tankować paliwo, a po zakończeniu umowy po prostu oddaje pojazd i może wziąć nowy.
W ujęciu księgowym kosztem uzyskania przychodu dla leasingobiorcy (przedsiębiorcy) jest koszt raty leasingowej oraz opłaty początkowej. Rata leasingowa jest traktowana jak wynajem i wchodzi w koszty bieżące, a przedmiot leasingu nie stanowi własnego środka trwałego i tym samym nie wchodzi do bilansu przedsiębiorstwa. Wydatki związane z eksploatacją przedmiotu leasingu, stanowią koszt, jeśli umowa leasingu nie przewiduje ich ponoszenia przez leasingodawcę.
Jakie są podstawowe zalety leasingu dla przedsiębiorcy?
1. nie trzeba angażować od razu dużego kapitału (własnego lub pożyczonego), aby sfinansować zakup środka trwałego;
2. koszt leasingu jest zazwyczaj niższy niż koszt kredytu;
3. unika starzenia się zasobów – przedmioty leasingu są systematycznie wymieniane co kilka lat;
4. koszty eksploatacji są z góry ustalone – stała rata leasingu operacyjnego gwarantuje, że w przypadku awarii czy uszkodzenia przedmiotu leasingu, to leasingodawca poniesie koszty związane z jego przywróceniem do stanu używalności.
Zapraszam do kontaktu,
Monika Ludwicka
